28 juni, 2008

1968: ...moi et moi...



Het kan niet later dan de tweede week dat ik studeerde zijn geweest dat er pamfletten werden verspreid in de Oudemanhuispoort onder het motto Mexico moordstad. Studenten waren de straat opgegaan om te protesteren tegen het vele geld dat besteed was aan de Olympische Spelen die nog gehouden moesten worden in deze stad. Een reactie op het protest was de bezetting van de universiteit door het leger. Er was op de demonstranten ingeschoten en er waren doden gevallen. Tot vandaag aan toe is niet bekend hoeveel mensen het leven hebben gelaten bij deze schietpartij, waarschijnlijk honderden.
Op het einde van de middag zou er gedemonstreerd worden tegen dit legeroptreden.

De Olympische Spelen interesseerden mij eerlijk gezegd in het geheel niets - en ook dat is niet veranderd. De gebrekkige berichtgeving over wat er gebeurd was in Mexico Stad bracht het nieuws ook niet dichterbij. Het feestje van de Spelen mocht niet verstoord worden. En een demonstratie midden in de avondspits, daarvan kon je bedenken dat er op zijn beurt in Amsterdam problemen van kwamen.

Ik was er bij. Maar de een paar keer herhaalde aankondiging "Verwijder u of geweld zal worden gebruikt" deed mij al bij de eerste keer naar de zijkant, naar het toeschouwerschap, wijken. Een maand tevoren was ik operatief bevrijd van de vrouwelijke rondingen die mij mijn eerste ruim achttien levensjaren vergald hadden - borsten, ja. Ik had nog een drain en mijn linkerbovenhelft was ingepakt. Een kloppartij van de politie was niet iets waar ik naar uitkeek. Trouwens, kijkt iemand daar echt ooit naar uit?

De zittenden op het wegdek, op de trambaan van in die dagen vijf lijnen op het Rokin, werden in een grote charge weggeslagen. Het was aangekondigd, maar wat je ziet gebeuren blijft schokkend. Het meisje dat tegen de grond was gemept en dat terwijl de chargerende smerissen al bij de Munt waren moeizaam en kreupelend overeind kwam is nog steeds voor mijn ogen.

Mexico moordstad bleef een thema tot het dit niet meer was. Op een gegeven ogenblik werd de leuze gebruikt om mensen te lokken naar iets wat een manifestatie bleek te worden tegen "de rechtse regering-De Jong" - ik was degene die "boe!" riep toen, omdat ik mij in de maling genomen voelde, dan weet u dat ook weer. Het bleek een afleidingsmanoeuvre van de CPN te zijn geweest, niet de eerste misschien, maar er zouden er nog veel volgen. En de oproep tot de demonstratie "Mexico moordstad" bleek - besefte ik pas kort voordat ik dit opschreef - uit anarchistische hoek te komen. Deze fijne nuances ontgingen mij toen nog grotendeels. Omdat dit niet een politieke autobiografie moet worden laat ik het hier verder bij.

Bij de illustraties: Adelita was in 1965 een top-20 hit voor Trini Lopez in Nederland. Het werd er niet bij verteld dat dit een lied was van de Mexicaanse Revolutie, ik vernam dit pas jaren later van Argentijnse radiocollega Alex Milberg. De hele Mexicaanse Revolutie was nog een onbekend verhaal, zeker ten tijde van de acties rond Mexico Moordstad - voor mij, maar heus niet alleen voor mij.

Niet de moorden door het Mexicaanse leger, maar het beeld van de twee zwarte atleten uit de VS op het ereschavot is bepalend voor de mediagestuurde collectieve herinnering aan de Olympische Spelen van 1968. Daar zijn ze dan...

Geen opmerkingen: