05 juli, 2009

De aanstormende golf van overbodigen - 1


Informatiemanagement, beurskoerskunde, vrijetijdseconomie, kennismanagement, logistiek management - eenzame hoogtepunten van menselijk vernuft, culminatie van pakweg vier millennia Westerse Beschaving eindigend in kennis waarvan de ijle hoogten jaarlijks door ongekende aantallen meestal slechtgeknipte jongeheren (hebben geen tijd voor de kapper, al dat zware denkwerk...) worden verkend. Even hoorde je wat klachtjes over deze pseudo-gestudeerden, toen duidelijk was dat de boel instortte afgelopen herfst, maar het Grote Zwijgen heeft alweer toegeslagen. De propagandamedia weten waar ze het over moeten hebben. Paniek! Nederland dreigt overspoeld te worden door psychologen. Daar komen er "veel te veel" van. Intuïtief zou ik stellen: misschien gaan jongeren nu eindelijk weer eens iets relevants en interessants studeren in plaats van zich voor de banen die er toch niet zijn (en die er ook niet zouden moeten zijn) op het gebied van financieel rekenen of investeringsmangement of veranderingskunde klaar te laten stomen.

Maar dat gaat zomaar niet in Nederland. Paniek dus. Toekomstige overbodigheid en werkloosheid. Zou de angst: "ze hebben ons door, daar hebben ze voor doorgeleerd" een rol spelen? De paniek is al ouder dan dit seizoen. Er blijkt ook het een en ander veranderd te zijn ten opzichte van de dagen toen ik voor de keuze stond:
Veel eerstejaars zijn onaangenaam verrast door de hoeveelheid wiskunde, met name statistiek, in de studie. Het exacte karakter neemt toe door toenemende aandacht voor neurologie.

Blijkbaar wordt kennis van wiskunde niet meer bij voorbaat vereist - voor mij destijds de reden om psychologie af te strepen. Of de brallerige heertjes ook echt plotseling zachtmoedige gesprekspartners van Mensen Met Problemen (en wie is er niet zo een?) gaan worden is de vraag:
Tessa weet waarom driekwart van de psychologiestudenten meisjes zijn. ,,Jongens staan minder in contact met hun gevoelens, die kunnen zich minder goed uiten. Tijdens de studie is dat nog niet zo erg, maar als ze in de praktijk moeten gaan werken wordt het een probleem.'' Trots kijkt Tessa naar haar studiegenotes Maaike en Jolijn die verbaasd reageren op deze parate kennis. Tessa: ,,Hebben we al moeten leren hoor.''

Dus zo ziet parate kennis er uit, en eigenlijk moet je je een beetje schamen dat je die hebt. Niet: intuïtie (voel je op je klompen aan, kun je ook zeggen), of: raden. Nee, dit is parate kennis, en die hoor je niet te hebben op je drieëntwintigste. Interessant.

De paniek is alleen al daarom zo opmerkelijk, omdat er geen opvallende werkloosheid onder afgestudeerden in de psychologie te bespeuren is. De schrik lijkt mij dan ook zelf een aardig studieobject voor psychologen...
Nederland kent geen angst voor oproerige hoogopgeleiden die in de fuik van de overbodigheid terecht blijken te zijn gekomen - hetgeen tot onrust en revolte kan leiden: Sri Lanka (Ceylon) 1971, Algerije 1988, Iran dezer dagen - landen met een in doorsnee jeugdige bevolking die in toenemende mate hoogopgeleid is en waarvoor geen kansen blijken te zijn na de studie.
Nederland maakt juist zijn revolte van de grommende kankerende laagopgeleiden mee. Misschien zouden allen tezamen zich er eens op moeten beraden wat het betekent dat mensen overbodig zijn in deze maatschappij - maar dan moet juist de genoemde verdeeldheid overwonnen worden.

Geen opmerkingen: