12 juni, 2009

Kapitaal


Het vak heette kringloopinformatie en -registratie, in feite was het een merkwaardige academische aanduiding voor boekhouden. Het draaide onder andere om formules als I=S en wat Ym en Yf inhielden - buitengewoon interessant en inmiddels naar ik meen volkomen uit het economieonderwijs verdwenen. Aangeraden werd voor degenen die het niet op de middelbare school hadden gehad alsnog een schoolboek over boekhouden ter hand te nemen. Als gymnasiast-alpha, die tevens ieder ogenblik de albevrijdende socialistische revolutie verbeidde, vond ik dat niet nodig. Ik heb het gemerkt op het tentamen. Er was voor mij geen touw aan vast te knopen, ik moest het afleggen van het tentamen volledig opgeven na enkele minuten.

Het boekhoudboek bracht redding. Een intellectuele inspanning is boekhouden niet, zoals voor alle burgerlijke economie geldt, maar het is een soort toverkunst die altijd resultaat oplevert. Het tentamen bleek een oefening in deze magie te zijn - je moest wel ingewijd wezen.

Boekhouden wordt nu uitbesteed aan computerprogramma's, maar het eerlijke handwerk - uitgevonden in Venetië en ontwikkeld door een franciscaner monnik in Toscane in de vijftiende eeuw - blijft de grondslag van de dubbele boekhouding. Wie het een onmonnikachtige uitvinding vindt zal er toch even bij moeten stilstaan dat een klooster van oudsher bij uitstek een bedrijfshuishouding is, ook of zelfs een contemplatieve gemeenschap.

In dit essay, waarvoor men een dagdeel dient uit te trekken - u bent gewaarschuwd - wordt en passant de grote truc achter het dubbele boekhouden uit de doeken gedaan. Equity heet in het Nederlands om de zaken makkelijker te maken kapitaal. Het verhaal draait om de Royal Bank of Scotland, die de ABN AMRO nog heeft willen opslokken en zich onder andere erin verslikte - definitief. De hogere toverkunst is uitgewerkt, John Lanchester concludeert dat het voor de Anglo-Amerikaanse wereld afgelopen is.


Dit is eigenlijk ook de conclusie van George Monbiot, die de instorting van de City koppelt aan de onmogelijkheid om nog te plunderen in de (voormalige) koloniale wereld. Capitalism means living on borrowed time was al een halve eeuw geleden de conclusie van Paul Baran, maar het stervensproces - ha, een organicistisch beeld - duurt langer dan toen al voorzien. Het is overduidelijk dat de crisis in Groot-Brittannië niet draait om het onbeschaamde declaratiegedrag van volksvertegenwoordigers die niemand (meer) vertegenwoordigen - ook al richt de volkswoede zich hier het zichtbaarst op. Het verval van de legitimiteit van partijen die alleen de juiste banen te verdelen hebben en verder geen onderling verschil vertonen is niet alleen een Brits fenomeen, en het is niet vreemd dat de (niet meer bestaande) sociaal-democraten hiervoor bij uitstek de rekening gepresenteerd krijgen.

Ik weet alleen niet of het klopt, dat het plunderen voorbij is. Ik zou het wel willen, maar via Wereldbank en IMF is er nog steeds van alles te halen in Latijns Amerika, Afrika, Azië en de Zuidzee-eilanden - en ook in de misdeelde hoeken van Europa, tot IJsland aan toe. Monbiot zal mij pas overtuigen op dit punt als het echt afgelopen blijkt te zijn met deze organisaties die de plundering georganiseerd vormgeven. Het zal waarschijnlijk maar al te spoedig blijken, we beleven vreemde tijden. General Motors en Chrysler failliet? Alle gerenommeerde Britse banken in feite genationaliseerd, volstrekt tegen de heersende ideologie in?
Wie of wat volgt?

Geen opmerkingen: