20 april, 2009

De nieuwe feodaliteit


Het werd mij als een nieuwe verbinding aangeprezen, en aangezien ik nog nooit met de trein van Dublin naar Belfast v.v. was geweest geloofde ik het meteen. Enterprise heette de treinverbinding en dit straalde de nog in zichzelf gelovende ideologie van Markteconomie uit, die aan de mens gebracht moest worden in de vorm van een comfortabele treinverbinding.

Ik streek neer in een zachte eenpersoonsstoel met flinke beenruimte en werkte nog voor het vertrek de sandwich en het Geen Merk-blikje cola zoals gekocht in de kiosk naar binnen.
"Dit durven ze eerste klas te noemen," schamperde een man aan de andere kant van het gangpad. Niet helemaal begrijpend wat hij bedoelde - ik had juist begrepen dat alle wagons "geen klasse" waren - haalde ik mijn schouders maar even op. Er verscheen Bedienend Personeel in de wagon. Ze deelden kranten uit (ik was niet geïnteresseerd, maar kreeg er ook niet eens een), en mensen in een twee-bij-twee compartiment kregen zowaar een glas whiskey ingeschonken. Dat ging wel heel ver.
Op ongeveer iedere vier passagiers was er zo'n bediende in de wagon.

Twijfel bekroop mij en ik sprak er een aan. Het was mij wel opgevallen dat ze mij genegeerd hadden al die tijd - niet vroegen of ik ook whiskey wou bijvoorbeeld. Ik liet mijn kaartje zien en vroeg of ik nou wel in de juiste trein zat. Dat zat ik wel, maar ik had niet betaald voor de dienstverlening in deze wagon en kon beter verhuizen voordat de conducteur kwam, anders zou ik wel eens tien pond moeten bijbetalen.
Dus toch eerste klasse, in de nieuwe Enterprise die overigens al sinds 1947 rijdt.

Na enig zoeken in de overvolle wagons met benauwde twee-bij-twee-vakken belandde ik op een bankje waarvan de bekleding kapot was. "De nieuwe Enterprise".

Men kan er van op aan dat de bedienden van de types die kankerend in de eerste klasse zaten een soort - misschien wel door de EU gesubisidieerd - Werkervaringsproject volgden, om de hogeklassemensen in de wagon te behagen.
Met behoud van uitkering en tegen het minimumloon uiteraard.
Vermoed ik.

Op de terugweg werden wij tweedeklassers al helemaal als vee behandeld - wat je vee niet eens toewenst. De trein vertrok zo goed als leeg met een handjevol tweedeklassers erin en natuurlijk de eerste klasse, voor de wachtende rest werd een oude extra trein geregeld die natuurlijk te laat vertrok.
Eigenlijk is - gezien de formidabele prijzen van treinvervoer op de eilanden - tien pond verschil opvallend klein. Juist om die reden vermoed ik EU-subsidies. Grensoverschijdend werk, nietwaar.

Na de kennismaking met Enterprise was ik geheel gereinigd van iedere illusie dat degenen die geloof in de Marktideologie uitkramen zelf ook daadwerkelijk gelovig zijn. Hoewel het onzinnig zou zijn de crisis te wijten aan de behoefte tot zelfverrijking van zogenaamde high class people vinden deze mensen het wel vanzelfsprekend dat zij flink mogen vangen zonder enige inspanning en dat anderen voor hen werken. Tendentieel een herfeodalisering van de maatschappij, onder de vlag van de verering van abstracte arbeid. Gesimuleerde arbeid omwille van de arbeid: werk, werk en nog eens werk. Het type dat deze kreet gelanceerd heeft vindt het zijn vanzelfsprekende recht om zonder lastiggevallen te worden met beschuldigingen van corruptie commissariaten te stapelen van door hemzelf "geprivatiseerde ondernemingen" (het laatste woord tussen nog veel meer aanhalingstekens).
Dat hoge heren (en dames?) bediend worden door discreet geregelde dames (heren?) van plezier (ook zo'n woord), desnoods op congressen waarop ze over family values staan te brullen, is niets nieuws en ook geen nieuws.
Dat de quasi-geprivatiseerde werkverschaffing dit soort werk inmiddels adverteert, zonder enige aanduiding van wat voor soort mensen wordt gezocht (stel je voor, anders discrimineer je!), is de bekroning van wat ik herfeodalisering noemde.

Lijfeigenschap.
Letterlijker kan het niet.

Geen opmerkingen: